Waar is de schoenendoos met foto’s?

Vroeger werden de foto’s bewaard in een schoenendoos op zolder. Zo af en toe kwam die naar beneden en waren we uren bezig met foto’s kijken. Moet je dit zien, herken je die nog, en kun je mij vinden in deze klassenfoto. Herinneringen ophalen aan de hand van foto’s was altijd leuk.

Familie van mijn moederskant 

Wat ik me herinner is dat de foto’s van mijn grootouders van goede kwaliteit waren. Ze werden door een professionele fotograaf genomen en afgedrukt. Het waren natuurlijk zwart-wit foto’s. De foto’s waren klein en heel scherp, kleine details waren nog goed te zien. Daarna kwam de democratisering van fotografie, iedereen had een camera en afdrukken in kleur in tweevoud was normaal. Die foto’s zien er na 10 jaar veel minder goed uit vergeleken bij de oudere zwart-wit foto’s. Ook de albums van, achteraf gezien, goedkoop plastic waren ook niet de ideale opbergplaats. Foto’s plakten aan elkaar of aan het plastic.

En toen kwam de digitalisering en alle problemen waren opgelost. Of toch niet? Doordat ze op een computer bij iemand thuis stonden waren ze minder toegankelijk. Je kon in die begintijd niet even gezellig op de bank naar je foto’s kijken. In die tijd werden ze op losse floppy disks opgeslagen omdat de hard disk nog niet bestond of veel te klein was. Deze bestaan niet meer, omdat de hard disks groot genoeg geworden zijn zodat ze gewoon op je computer staan. Het is trouwens een goed idee om een backup van je foto’s te maken ivm een mogelijke crash van de hard disk van je computer. Moet je die backup thuis bewaren of liever ergens anders ivm mogelijke diefstal of brand. 

Nu kun je je foto's in de cloud opslaan zodat je ze met je familie, vrienden of de hele wereld kunt delen. Ik gebruik Jalbum en Photo Mechanic om albums op mijn Synology NAS, en daarmee in de cloud, te zetten. Op deze manier kunnen de familie snel mee genieten van de foto's. Qua software technologie zitten we echter nog in de fase “door de foto's bladeren”. Echt zoeken kan nog niet. Ik kan nog niet een vraagstellen zoals: laat me foto's zien van Dania en Christian samen toen ze nog kleuter waren. Daarvoor heb je metadata nodig.

Als je foto's van je camera haalt is er al metadata aan toegevoegd: merk van de camera, type lens, brandpunt, diafragma, sluitertijd, datum etc. Soms ook GPS-data. Zelf voeg ik dan copyright-informatie toe, en ook de Gelegenheid en de Personen die op de foto staan. Met Photo Mechanic lees ik de foto's van de camera, stop ze in een specifieke folder,  geef ze de naam jjjjmmdd_001 en voeg de metadata toe. 

Mijn hoop is dat mijn kinderen in de toekomst foto's kunnen zoeken op basis van de metadata en dat daarmee foto’s van mijn en hun eigen jeugd en die van hun kinderen weer toekomst krijgen. Een nieuwe vorm van een schoenendoos!

Zie ook peter.apers.nl

Compositie en de loop van je ogen

Iedereen die op Internet wat zoekt over compositie komt uit bij de Regel van Derden. Het is een eenvoudige regel die helpt om je foto’s niet saai te laten zijn. De meeste mensen zetten het onderwerp namelijk centraal op de foto, erg saai. De Regel van Derden is als volgt: twee horizontale, parallelle lijnen snijden twee verticale, parallelle lijnen, plaats je onderwerp op één van de vier snijpunten. Als startpunt leidt dat meteen tot beter foto’s. Er zijn nog meer van dit soort positioneringsregels: Gulden snede, Gouden spiraal etc. Het kenmerkende van deze regels is dat ze het onderwerp plaatsen op punten waar het oog langs komt als het onbekend terrein exploreert.

Regel van Derden

Leidende lijnen hebben veel invloed op de explorerende ogen. Je ogen volgen die automatisch. Het kunnen rechte of krommende lijnen zijn. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een lijn in de vorm van een S. Diagonaal lijnen zijn het sterkst. Het gaat trouwens niet alleen om zichtbare lijnen, maar ook door ons gepercipieerde lijnen, zoals de blik van moeder naar een kind. Een ander voorbeeld is herhaling, denk aan een rij bomen. Die herhaling vormt ook een lijn.

Het kiezen van de juiste achtergrond is cruciaal. Dit is iets dat bijna alle beginnende fotografen vergeten. Ze zien alleen het onderwerp en zien niet dat de achtergrond heel storend is. Door een andere hoek te kiezen verandert de achtergrond. Wij leven in een 3D wereld en wij zien het verschil tussen het onderwerp en de achtergrond en zijn ons daardoor niet bewust van het soms storende effect van de achtergrond. De foto is een 2D representatie van de werkelijkheid, het onderwerp en de achtergrond liggen op de foto in het zelfde vlak. Een andere manier om afstand te creëren tussen onderwerp en achtergrond is met een kleine scherptediepte te werken. De achtergrond is dan vaag waardoor de ogen er niet meer naar toegetrokken worden.

Wat betreft het 2D zijn van een foto, dat brengt fotografie dichtbij vlakvulling. Als je vanuit dat standpunt naar fotografie kijkt is de vraag of de vlakvulling de gewenste uitstraling heeft. Ik ben altijd op zoek naar rust en evenwicht. Het kan zijn dat je juist onrust en spanning wilt uitstralen. Ik heb geen regels, alleen de suggestie om eens naar je foto te kijken alsof je met vlakvulling bezig bent. 

Tot slot, ik ben niet zo van de regels. Er zijn er ook te veel om allemaal te onthouden. Ik ben meer op de loop van mijn ogen over de foto gaan vertrouwen. Een foto is interessant als je ogen van het ene deel van de foto naar een ander deel gaan en niet van de foto afgaan. Je ogen willen bij het ontdekken van de foto een paar rondjes maken langs de verschillende delen van de foto. De ogen hebben dus wat hulp nodig. Een goede compositie helpt en ook de bepaalde delen lichter of donkerder maken. Kijk eens naar onderstaande foto en zie wat je ogen doen. Ik heb daar veel van geleerd.

Sassenpoort in Zwolle

Mijn ogen gaan eerst naar de combinatie van de boom met donker rode bladeren én de toren van de Sassenpoort, dan via de groene bomen naar links en tenslotte via de wolken en de boom met donker rode bladeren terugnam de toren. En die van jou?

Zie ook peter.apers.nl

Flitsen is niet moeilijk

Meestal maak ik foto’s bij natuurlijk licht. Met een flitser werken vond ik heel moeilijk totdat ik het boek The Hot Shoe Diaries:Big Lights From Small Flashes door Joe McNally had gelezen. Waarschuwing: het kost best wat moeite om door zijn “slang” heen te komen, echter, hij geeft veel inzicht in hoe je met een kleine flitser licht in de duisternis kan creëren. Nando Harmsen is misschien wat toegankelijker: Hoe een flitser werkt en Technieken bij het flitsen.

Camera en flitser zijn slim

Als je de flitser op de camera zet dan staat de flitser waarschijnlijk al op DDL (Door De Lens, in het Engels: TTL). Dat betekent dat de camera door de lens kijkt hoeveel licht hij van de de flitser nodig heeft. Voor gewoon gebruik van de flitser is dat voldoende  

Lichtbron vergroten

Om te beginnen moet je je realiseren dat zo’n kleine flitser direct gericht op je onderwerp heel scherpe schaduwen geeft. Ook beslist de camera om minder flitslicht af te geven. Je onderwerp is namelijk al belicht.

Direct flitsen, sluitertijd 1/60sec

Om die schaduwen wat zachter te maken en wat meer flitslicht te krijgen moet je je lichtbron vergroten. Er zijn verschillende manieren om dat te doen. De eerste is je onderwerp indirect te belichten door de flitser te richten op het plafond of een muur. Het plafond is de nieuwe lichtbron en omdat deze veel groter is worden de schaduwen zachter. Het enig nadeel van het plafond gebruiken is dat het licht van boven op het onderwerp valt. Als dat een persoon is dan zijn de oogholte donker vergeleken bij de rest van het gezicht. Daarom is het vaak beter om indirect te flitsen via een muur.  

Flitsen via plafond, sluitertijd 1/60sec

Een tweede manier om de lichtbron te vergroten wordt gebruikt voor flitsers op een statief, dus niet op de camera. Je plaatst de flitser in een softbox of laat hem schijnen in of door een paraplu. Ook in dit geval is de lichtbron groter en zijn de schaduwen zachter.

Diafragma en sluitertijd

Meestal zet ik de camera in de M-stand zodat ik zowel het diafragma als de sluitertijd kan instellen. Met het diafragma bepaal ik de gewenste scherptediepte en de hoeveelheid licht dat op de sensor valt. De flitser en de camera bepalen de belichting van het onderwerp. De flitstijd is veel korter dan de sluitertijd, dus de flits fixeert het onderwerp. Dus de sluitertijd doet er niet toe om bewegingsonscherpte te vermijden, dat doet het flitslicht. Met een langere sluitertijd kunnen we wel de achtergrond wat minder donker maken. 

Direct flitsen, sluitertijd 1sec

Eerste of tweede gordijn

Als je voor een wat langere sluitertijd kiest en je onderwerp beweegt behoorlijk dan ga je dat wel zien. Het is trouwens best leuk om de beweging van bijvoorbeeld een persoon zichtbaar te maken (de beweging is onscherp door de lange sluitertijd) en de persoon is wat scherper door de korte flits. Je kunt kiezen om de flits aan het begin (eerste gordijn) of aan het eind (tweede gordijn) te hebben. Je kunt dat in de camera instellen.

Eerst gordijn: beweging na flits
geeft een verwarrend beeld

Het mooiste is om de onscherpe beweging naar het wat scherpere beeld van de persoon te laten gaan. Dat betekent dat de flits aan het eind moet komen, oftewel het tweede gordijn.

Tweede gordijn: beweging voor de flits
geeft een normaler beeld

Portretfotografie

Nadat ik een beetje door had dat met een flitser werken best leuk was, ben ik met meerdere flitsers gaan werken. Heb toen een paar jaar met veel plezier portretfotografie gedaan.

Tot slot

Ik hoop dat ik jullie een beetje enthousiast gekregen heb voor het gebruiken van een flitser. Het is echt niet moeilijk. Veel succes!

Zie ook peter.apers.nl

Glas is zowel fascinerend als uitdagend

In Ootmarsum is er een echte, ambachtelijke glasblazerij: Hot Marks Glasblazerij. Het is een winkel met, afgeschermd, de werkplaats waar Mark glas blaast. Op hun website kun je, in een video van het programma Binnenstebuiten, Mark zien glasblazen en met passie over zijn werk praten. Eigenlijk wordt er volgens Mark niet zoveel geblazen. Het gaat bij het maken van een schaal veel meer om het aanbrengen van de kleuren, transparant glas toevoegen en de uiteindelijke vorm creëren. Het glas wordt op ruim 1100°C gehouden door het telkens even in de oven te houden. Als de schaal klaar is gaat hij in de afkoel-oven om af te koelen van 500°C naar kamertemperatuur. Dan is pas te zien hoe de kleuren er uit zien. 

Hot Marks Glasblazerij, Ootmarsum

Elke keer als we in Ootmarsum zijn lopen we er even binnen. Glas fascineert, de kleuren, de vormen. En elk object is uniek. Afgelopen zomer hebben we er glazen bloemen voor in de tuin gekocht. Deze keer hebben we een schaal voor op de eettafel gekocht. 

Glazen bloemen 

Het fotograferen van een glazen schaal is echt een uitdaging. Glas reflecteert alles. In Light Science and Magic wordt haarfijn uitgelegd hoe je glanzende objecten het best kunt fotograferen. De basisgedachte is dat je de lichtbron zodanig plaatst zodat de reflectie van het licht op een schaal niet in de camera komt. Dus licht dat via ramen op de krommende vorm van een schaal is eigenlijk niet te doen. Je moet de schaal in een lichttent zetten en van achteren richting de camera belichten. De lichtbron moet niet te klein zijn anders is hij duidelijk zichtbaar. Je kunt de lichtbron groter maken door het licht op een groot doek te projecteren, bijv de buitenkant van de lichttent. Idealiter belicht je de schaal op deze manier van verschillende kanten. Ik heb geen lichttent en ook geen softbox dus het groter maken van de lichtbron is moeilijker. Dus doen we het via het plafond.

Glazen schaal: indirect via plafond

De foto laat meteen zien hoe moeilijk het is om een glazen schaal met verschillende ronde vormen goed te fotograferen. De foto van de schaal is ‘s avonds in een donkere kamer genomen. Bij het scherpstellen deed ik even wat licht aan. Ondanks de duisternis en het indirect flitsen via het plafond zie je toch een zweem van licht aan de bovenkant. Fotograferen van glas laat ik dus liever aan een professional over. Ondanks de uitdaging doe ik het toch met veel plezier.

Zie ook peter.apers.nl