Washi, Japans papier

Pasgeleden keek ik naar een programma van Floortje Dessing uit de serie Naar het einde van de wereld. De serie boeit me enorm. Ze bezoekt inderdaad mensen die soms dagen reizen van de bewoonde wereld wonen. Het is fascinerend hoe ze zonder opvallend aanwezig te zijn boeiende gesprekken voert met wildvreemde mensen. De voorbereiding van de programma’s moet heel veel tijd vergen. Petje af.

Deze keer ging het over een Nederlander, Rogier Uitenboogaart, die op jonge leeftijd naar Japan ging omdat hij gefascineerd was door het Japanse papier, Washi. Het papier wordt gemaakt van vezels van bepaalde struiken en bomen. Het is steviger dan papier gemaakt van houtpulp en wordt gebruikt voor van alles en nog wat: origami, kleding, speelgoed, deuren, ramen etc. 

Rogier houdt zich al heel zijn hele leven bezig met het met de hand maken van Washi. Hij heeft daar als enige buitenlander een Japanse meester titel voor gekregen en leidt op dit moment regelmatig mensen op die er hun vak van willen maken. Hij is inmiddels meer Japanner dan de Japanners zelf. 

Het papier fascineerde mij als fotograaf. Bij ‘t Japanse Winkeltje heb ik een velletje Washi gekocht. Het is een velletje van 63 bij 90 cm en ik heb gekozen voor een met paarse en gele strepen. Het woord velletje klinkt heel denigrerend want het is stevig papier, dat ook in interieurs gebruikt wordt. De vezels zijn heel zichtbaar en voelbaar. Dat geeft elk papier een uniek karakter. 

De vraag is hoe maak je het unieke karakter van Washi papier zichtbaar in een foto. Ik heb het papier op de grond gelegd en heb er horizontale en verticale foto’s van gemaakt. Als je je ogen een beetje dicht knijpt en je fantasie gebruikt dan zie je golven (horizontaal) of bomen (verticaal). 

Zichtbare vezels van Washi

Het papier lijkt zachter te worden als je van steeds dichterbij foto’s maakt. Het maakt de planten waar uit het bestaat zichtbaar. Het lijkt dan meer op gekreukelde stof.

Macro van Washi

Bij Creatieve Fotografie probeer ik van te voren te bedenken wat ik precies probeer te bereiken. Op basis daarvan kies ik welke lens (groothoek of telelens), hoeveel scherptediepte (klein of groot diafragma), welke sluitertijd (is belangrijk bij beweging), welke belichting (natuurlijk licht of flitslicht) etc. Ik ben nog steeds bezig om meer creatieve foto’s van dit speciale papier te maken, bijv een foto waar de vezels schaduw krijgen door het licht langs het papier te laten vallen. 

Licht valt langs het papier, 24mm

Hebben jullie nog suggesties voor creatieve foto’s voor dit uitzonderlijke papier?

Zie ook peter.apers.nl

Krijgen we een Witte Kerstmis?

Kennelijk houden we van een Witte Kerst (White Christmas van Bing Crosby). Elk jaar vragen we: krijgen we een Witte Kerst? We zijn al bijna vergeten hoe dat er uit zag. In 2010 was het de laatste keer dat het met Kerstmis sneeuwde in Nederland. Als ik nu naar de voorspellingen kijk zullen we ook dit jaar geen Witte Kerst krijgen. 

In 2014 lag er sneeuw op 28 december. We waren toen in een hotel in Berg en Dal. Een schitterend, licht glooiend wandelgebied. Let op: de sneeuw is niet echt wit op de foto.  

Berg en Dal

Van meer recente datum, februari 2021, een paar sfeerfoto’s van een sneeuwwandeling in Twente. We liepen tussen Zenderen en Hertme in de buurt van de Bornsebeek en de Oude Bornsebeek.

Zenderen, Twente

Fotograferen in de sneeuw vereist wat extra aandacht. Het belichtingsprogramma in je camera probeert zo te belichten dat het gemiddelde van een foto grijs is. Als er alleen maar sneeuw op de foto staat dan wordt die dus grijs. De oplossing is simpel: gewoon twee stops overbelichten. Kijk naar het histogram van de foto of je iets meer of minder moet overbelichten. Het best is om in RAW te fotograferen, dat geeft je na afloop veel meer mogelijkheden om foto’s te bewerken. Bij de eerste foto bovenaan zie je dat het niet lukt om de sneeuw wit te krijgen.

Ook moet je even kijken of de Witbalans moet worden bijgesteld, vaak moet je de kleurtemperatuur wat warmer maken. Dat maakt de sneeuw wat mooier. Vergeet ik trouwens vaak te doen.

Ook is het leuk om de sneeuw op planten met een macrolens te fotograferen. Als je goed kijkt kun je zien dat de sneeuw al een beetje aan het smelten is. 

En dan komt de lente. Ik herinner mij van toen ik nog heel jong was een verhaal van Piggelmee, een sprookjesfiguur in kinderboeken van Van Nelle, waarin het einde van de winter zich aankondigt. Het gras wordt weer zichtbaar door de terugtrekkende sneeuw. Elke keer als de sneeuw smelt en het gras in onze tuin zich weer laat zien denk ik daar aan. 

Veel plezier met Kerstmis, zonder sneeuw, met regen.

Zie ook peter.apers.nl

Newborn fotografie & 40mm f/2.0 lens

Pasgeleden zijn we voor de tweede keer grootouders geworden, deze keer van een kleindochter. We zijn heel blij. Bijna dagelijks worden er foto’s rondgestuurd. Je ziet haar met de dag groeien. Het blijft een wonder om zo’n klein wezentje te zien opgroeien. met enige regelmaat gaan we naar Utrecht om haar in levende lijve te bewonderen.

De foto’s die we tot dusver hebben gezien zijn met iPhones gemaakt, de meeste trouwens met de iPhone 15 Pro Max. Zelf wil ik foto’s van haar maken met mijn Nikon Z5 met het doel een paar foto’s op bijv A4-formaat af te drukken. In eerste instantie dacht ik dat ik dat wel kon doen met de Nikon Z 24-200mm. Echter die heeft een maximaal diafragma van f/4.0-6.3. Dat betekent dat als het niet heel erg licht is de ISO behoorlijk oploopt (boven 8000) en dat is bij een wat grotere afdruk zichtbaar (een beetje korrelig). Ik wil trouwens geen flitser gebruiken bij pasgeboren baby’s.

Op internet zocht ik naar een geschikte lens voor het maken van foto’s van babies. Nu realiseer ik me pas dat Newborn een speciale categorie is van fotograferen. Deze fotografen hebben vaak een aparte ruimte om de fotoshoots uit te voeren, die extra verwarmd wordt. En meestal hebben ze een studio-opstelling om te flitsen. En gebruiken ze lenzen die daar beter voor geschikt zijn. Het allerbelangrijkste is dat ze lichtgevoelig zijn. Dat betekent een diafragma van f/2.8 of groter. 

De meest voorkomende lenzen die gebruikt worden zijn: 35mm, 50mm, 85mm en de 24-70mm zoomlens. Stuk voor stuk kwaliteitslenzen die ik, als ik een professionele fotograaf zou zijn, zeker zou willen hebben. Als hobbyist let ik ook op andere zaken: geen zware lenzen, geen dure lenzen, geen lenzen wisselen tijdens fotoshoot (en zeker niet buiten). De 35mm, 85mm en 24-70mm vielen meteen af omdat ze te zwaar zijn en veelal te duur voor mij zijn als hobbyist. 

Sinds enig tijd heeft Nikon een 40mm Z-lens met een diafragma van f/2. Hij weegt maar 170gram. Ik heb lang getwijfeld tussen deze lens en de Nikon Z 50mm f/1.8 S die professioneler is en een beetje lichtgevoeliger. Echter, hij is duurder en zwaarder. Wat ook meespeelde was dat ik mijn oude AF-S 50mm bijna nooit gebruikte. Ik ben kennelijk een beetje verslaafd aan zoomlenzen. De 40mm heeft het voordeel dat het net een grotere hoek heeft dan de 50mm en daardoor ook binnen voor groepsfoto’s goed te gebruiken is. 

Nikon Z5 met 40mm f/2 lens

Terug naar mijn kleindochter. Na natuurlijk eerst vertederd te zijn geweest, probeerde ik in korte tijd wat mooie foto’s te maken. Hier mijn observaties:

• In het begin moest ik wennen aan de 40mm lens (vast brandpunt) omdat ik gewend ben aan een zoomlens (variabel brandpunt). Dus meer bewegen ipv zoomen! 
• De 40mm lens is lichtgevoelig (f/2) en de foto’s zijn mooi scherp. 
• Bij groepsfoto’s kun je met een groot diafragma werken. Door de afstand krijg je voldoende scherptediepte. Bij f/2.8 op een afstand van anderhalve meter heb je al een scherptediepte van ruim 20cm.
• Bij close-ups van mijn kleindochter werkte ik met een diafragma van f/5 om voldoende scherptediepte te hebben. De ISO loopt dan wel op naar 5000-7000. Bij f/5 op een afstand van 50cm heb je een scherptediepte van bijna 5cm. Ik begrijp nu beter waarom Newborn-fotografen met studioverlichting werken. Er bestaan tegenwoordig trouwens flitsers met continue-licht. Ook handig bij filmen.
• Normaal fotografeer ik met diafragma-voorkeur met als langste sluitertijd 1/60sec. Ik denk dat ik de volgende keer met een sluitertijd van 1/100sec werk ivm onverwachtse bewegingen. 

Thuis gekomen kon ik tevreden zijn. Er zaten heel mooie foto’s tussen, al moet ik eerlijkheidshalve zeggen dat ik nog lang geen Newborn-fotograaf ben. 

In het verleden heb ik wat aan portretfotografie gedaan met modellen uit onze kennissenkring. Een paar van die foto’s heb ik toen bij de Fotofabriek op A3-formaat afgedrukt. Uitstekende kwaliteit, dus daar heb ik de foto’s van mijn kleindochter ook weer laten afdrukken. Nog steeds erg tevreden. 

Zie ook peter.apers.nl

Machu Picchu, de verloren Incastad

In 1982 ging ik voor het eerst naar Peru. De reis ging natuurlijk ook naar Cuzco, hoofdstad van de Inca’s, en Machu Picchu. Van Arequipa vlogen we naar Cuzco, dat op 3400m ligt. Vandaar met de trein naar het lager gelegen Machu Picchu (2430m). Het is een oude Incastad gebouwd op een bergtop. De betekenis van de stad is nooit helemaal duidelijk geworden. Waarschijnlijk was het een stad voor de Incakoning en andere edelen. Machu Picchu is in de 15e eeuw gebouwd en voor onduidelijke reden midden de 16e eeuw verlaten. Dat was tijdens de Spaanse bezetting van Peru, echter, Machu Picchu is door zijn ontoegankelijkheid nooit bezet door de Spanjaarden. Daarna is de stad helemaal overgenomen door de natuur. In 1911 liet Hiram Bingham de stad uitgraven. 

Nu is het een van de belangrijkste toeristische attracties van Peru. Het laatste stuk met de trein vanuit Cuzco loopt langs de Urubamba rivier. Daarna ga je met een bus omhoog naar Machu Picchu.

Machu Picchu - 32mm, f/13, 1/60s, ISO 100

Ondanks dat ik er nu een aantal keren met mijn gezin ben geweest blijft het indrukwekkend om daar rond te lopen en de sfeer van deze oude ruïne Incastad middenin de Andes te proeven. Als je naar de omgeving kijkt  begrijp je meteen waarom de herontdekking zo lang geduurd heeft. Op de achtergrond van de stad zie je Huayna Picchu bergtop, die, voor mensen die voldoende conditie hebben, te voet via een steil pad te beklimmen is.

Drie zaken vallen mij altijd op: de terrassen, de irrigatie en geen cement. Op meerdere plekken in Peru zie je dezelfde terrassen als hier. Het was de manier van de Inca’s om vlakke landbouwgrond te creëren. In het regenseizoen valt er best veel regen in het Andesgebergte. Door een ingenieus irrigatiesysteem werd dat regenwater gebruikt voor de planten op de terrassen. Tenslotte, de Inca’s slepen hun stenen zo dat ze precies op elkaar pasten en, bij een aardbeving, niet van elkaar afvielen (zie ook de foto’s van Sacsayhuamán).

Terrassen - 52mm, f/8, 1/50s, ISO 125 

De foto’s die ik hier laat zien heb ik in 2015 met mijn Nikon D800 en Nikon AF-S 18-300mm zoomlens genomen (diafragma-voorkeur). De dia’s van 1982 zijn allang verkleurd en aangetast door vocht. En ze waren van veel mindere kwaliteit. Mooie overzichtsfoto’s maken valt niet mee. Je moet een mooie plek zien te vinden in het bovenste deel van de stad en je moet veel geduld hebben. Je bent namelijk niet de enige.

De bovenste foto van Machu Picchu wordt regelmatig verkocht op Dreamstime en Werk aan de Muur.

Zin gekregen om Peru te bezoeken? Laat je inspireren door mijn Album van Peru.

Zie ook peter.apers.nl

Fotoreportage van orgelconcert

De Stichting Orgelconcerten Hengelo organiseert concerten rondom de orgels in Hengelo, m.n. in de Lambertusbasiliek en de Kristalkerk. Via vrienden ben ik een paar keer naar een orgelconcert in de Lambertus geweest. Ondanks dat ik niet zo muzikaal ben geniet ik er enorm van.

Een orgel in een kerk geeft zo’n kerk een ziel. Als ik naar een kerk ga kijk ik altijd naar twee dingen: het altaar en het orgel. Soms krijg ik de indruk dat de kerk rondom het orgel gebouwd is. Mijn promotor reisde de hele wereld af om orgels te bezichtigen en, als dat mocht, te bespelen. Toen ik zijn promovendus was begreep ik zijn enthousiasme niet zo goed, nu begin ik het te begrijpen. Het luisteren naar klassieke orgelmuziek roept bij mij nostalgische gevoelens op.

Orgel Kristalkerk in Hengelo

Deze keer gingen we naar het orgel- en pianoconcert van Susanna Veerman en Wim Does in de Kristalkerk, te Hengelo. Ik ging er wat eerder naar toe omdat mij gevraagd was foto’s te maken. Enorm genoten van het concert! 

Tegelijkertijd was het maken van foto’s nog best een uitdaging voor mij. De ruimte lijkt licht maar is het niet echt.  Ik had mijn Nikon Z 24-200mm meegenomen, die geeft grote flexibiliteit zonder lenzen te hoeven wisselen. Hij is niet heel lichtgevoelig: f/4.0-6.3: f/4.0 bij het groothoek-deel van de lens en f/6.3 bij het telelens-deel. Lichtgevoelige lenzen hebben vaak meer glas en zijn daardoor een stuk zwaarder, en duurder. Ik heb bewust gekozen voor flexibiliteit en licht gewicht.

Toen ik een paar testfoto’s maakte merkte ik al meteen dat ik het voor de hand liggende diafragma van f/8 niet kon gebruiken. De camera zat al op de langste sluitertijd zonder statief (1/60sec) en de ISO liep al behoorlijk op. De combinatie van de minder lichtgevoelige lens en de wat minder goed verlichte ruimte geeft wat uitdagingen. Het is goed om, voor verder te lezen, weer even de kennis van de relatie tussen diafragma, sluitertijd en ISO wat op te frissen. 

24mm, f/5.6, 1/60sec, ISO 10000

Bij het uitzoomen (groothoeklens) heeft deze zoomlens een maximaal diafragma van f/4.0 zodat er voldoende licht is om de ISO relatief laag te houden. Ook heeft een groothoeklens meer scherptediepte dan een telelens. Toch moest ik bij onderstaande foto, waarop de twee musici ver uit elkaar zitten,  een diafragma van  f/6.3 gebruiken om beiden in focus te hebben. Daardoor loopt de ISO wat op. Echter een ISO van 5600 is niet veel in vergelijking met de maximale ISO van 102400 (al heb je dan wel last van ruis).

39mm, f/6.3, 1/60sec, ISO 5600

Bij het inzoomen (telelens) wordt het maximale diafragma verkleind naar f/6.3. Gezien het beperkte licht in de ruimte betekent dat de ISO omhoog gaat omdat de sluitertijd al op 1/60sec staat. Toen ze quatre-mains op het orgel speelden zoomde ik in op hun bovenlichaam en probeerde hun beider gezichten scherp te krijgen. Omdat je bij een orgel alleen van de zijkant kunt fotograferen heb je een grote scherptediepte nodig om de afstand tussen hun gezichten te overbruggen. Bij het verkleinen van het diafragma liep ik tegen een door mijzelf ingestelde maximale ISO aan (12800) en verhoogde de camera de sluitertijd. Dat werkte dus niet, dus ik moest genoegen nemen met diafragma f/6.3 en een sluitertijd van 1/50sec. En nog kun je zien dat zijn gezicht iets minder scherp is dan die van haar. Misschien had ik de foto van een grotere afstand moeten nemen in combinatie met een hogere ISO.

105mm, f/6.3, 1/50sec, ISO 12800

Zoals ik al zei, ik heb enorm van het orgel- en pianoconcert genoten al moet ik eerlijkheidshalve zeggen dat het fotograferen mij een beetje afleiden van de muziek. Na een glaasje fris met vrienden ging ik met een voldaan gevoel met mijn scootmobiel naar huis. De volgende ochtend snel de foto’s bewerkt. Ondanks de wat hogere ISO-waarden zagen de foto’s er goed uit. In verband met de spotjes en de verlichting bij het orgel heb ik de hoge lichten er uitgehaald. Ook de kleding was te donker, dus heb ik die lichter gemaakt. Tot slot, de foto iets scherper gemaakt voor de plaatsing op internet. Al met al een heel goed gevoel overgehouden aan deze fotoreportage.

Hier een selectie van de foto's die ik gemaakt heb.

Een paar foto’s staan nu op de website van de Stichting Orgelconcerten Hengelo  

PS Ik heb mijn Nikon Z5 nog niet zo lang. Tijdens de fotoreportage werd ik door wat meldingen van de camera verrast. Heb dus nog wat huiswerk te doen!

Zie ook peter.apers.nl

Foto’s in boek Enemy Under Our Roof

Ongeveer vier jaar geleden werd ik benaderd door een dame uit Canada ivm een foto van Hotel ‘t Lansink in Hengelo. Ze wilde graag die foto gebruiken voor haar boek over de Tweede Wereldoorlog. Zij bleek in Hengelo te zijn geboren, vlak voor de Tweede Wereldoorlog. Johanna (Joke) Lemke was bezig haar jeugdherinneringen van haar familie via haar boek met ons allen te delen. 

Hotel ‘t Lansink, Tuindorp, Hengelo

Natuurlijk mocht ze de foto gebruiken. Voor zo’n goed doel en voor mij een hele eer. Het bleek dat ze daar in de buurt was opgegroeid. Als je de foto wat uitvergroot zie je dat in het rechterdeel van het gebouw, boven de groene deuren, “KLEUTERSCHOOL” op de gevel staat. Dat was haar kleuterschool! Tegenwoordig zit in het gebouw Hotel en restaurant ‘t Lansink,. Sinds 2013 heeft het een Michelinster. Voor mijn pensionering kwam ik daar vaak, tegenwoordig wat minder.

Haar boek, Enemy Under Our Roof, is een paar jaar geleden uitgekomen. Ze beschrijft hoe ze samen met haar ouders en broer de oorlogstijd hebben doorgemaakt. De bombardementen op Station Hengelo, Duits militair hospitaal in het gebouw waar nu ‘t Lansink in zit, vriendschappen die ineens ophielden, echter, ook de gewone dagelijkse belevenissen: de meisjesdromen, de spelletjes, de ruzietjes met haar broer. Het boek is in het Engels geschreven en gewoon verkrijgbaar in Nederland. Het is echt de moeite waard om te lezen. Mij deed het denken aan de oorlogsverhalen van mijn ouders. Bracht dezelfde emoties bij mij naar boven. 

Enemy under Our Roof van Johanna Lemke

Na de Tweede Wereldoorlog is ze samen met haar ouders en broer naar Canada geëmigreerd. De bedoeling was dat ze naar Nederland zou komen om, met haar boek, deel te nemen aan de 75ste viering van het einde van de oorlog. Echter, door corona is daar niets van terecht gekomen. Een andere foto van mij in haar boek laat ‘t Lansink van de andere kant zien met de indrukwekkende bomen.

Uitzicht op ‘t Lansink 

Afgelopen zomer bezocht Joke Nederland voor het eerst sinds corona. Ze verbleef een paar dagen in ‘t Lansink. Haar ontmoeten was een groot plezier, nog steeds jong van geest, vol verhalen en veel plannen voor de toekomst. Het was een waar genoegen om een dag met haar op stap te zijn geweest: lunch bij Landgoed De Wilmersberg en Ootmarsum. 

Haar boek is ook in Canada een groot succes. Ze wordt vaak uitgenodigd om een lezing over haar oorlogsherinneringen te vertellen zowel op basisscholen als bij Probusclubs. Het is goed om telkens herinnert te worden aan de afschuwelijkheden van oorlogen.

Beide foto’s zijn gemaakt tijdens een wandeling door Tuindorp en staan op Dreamstime.

Zie ook peter.apers.nl

Domburg: de zee trekt

Vorig jaar zijn we eind juni naar Domburg geweest, een van de mooiste en plezierigste Zeeuwse badplaatsen. Dit jaar weer, echter, nu met het OV (kan geen auto meer rijden). Was wel een hele onderneming. Net als vorig jaar verbleven we in Badhotel Domburg, mooi centraal gelegen. Niet te ver van het strand, de winkeltjes en de restaurants.

Ondanks dat ik lang in de Randstad gewoond heb, gaan we sinds dat we in Twente wonen veel vaker naar de kust. De zee trekt enorm. Het ruisen van de zee, de kracht van het water, de uitgestrektheid van het strand en de zee, de mooie Hollandse luchten.

Hollandse luchten boven het strand van Domburg

Vorig jaar hebben we uitgebreid gewandeld in de duinen, voor mij was dit jaar de wandeling van het hotel naar het strand al voldoende. Bovenop de duinen staat een heel opvallend gebouw, Het Badpaviljoen. Het is in 1889 gebouwd en had een kuurzaal en een concertzaal. Nu zit er een restaurant in en een aantal appartementen. Het is een gebouw dat heel aanwezig is. 

Badpaviljoen 

Ondanks dat het lopen nog niet geweldig gaat had ik toch mijn camera meegenomen om foto’s van het strand te maken. Net als de zee trekt het fotograferen mij enorm, zeker met die meeuwen op de paalhoofden.

Het hotel ligt dichtbij een paar restaurants. Het Mexicaanse restaurant El Fuego heeft de voorkeur van mijn vrouw. Zelf eet ik graag bij Restaurant De Boterkapel. Ook hebben we met een neef van mij en zijn vrouw uit Bergen op Zoom bij Juuls Domburg gegeten. Onder het genot van een lekkere lunch hebben we bijgepraat en herinneringen opgehaald. Maar we komen natuurlijk voor de zee en de mooie zonsondergangen.

Zonsondergang

Zie ook peter.apers.nl

Uitdagingen bij macrofotografie

Mijn enthousiasme voor macrofotografie heeft even geduurd voor dat die er echt was. Bij een gelegenheid had ik een tweedehands macrolens gekocht. Na een paar foto’s is hij in de kast verdwenen. Je moet best moeite doen om mooie foto’s te krijgen. Pas toen Corona uitbrak en mijn wereld zich beperkte tot mijn tuin met mooie bloemen, heb ik macrofotografie herontdekt.

Voor macrofotografie zijn er aparte lenzen. Meestal hebben die de aanduiding Macro, behalve bij Nikon is dat Micro. De essentie is dat de ratio van een macrolens 1:1 is, oftewel, 1mm in de werkelijkheid is ook 1mm op de sensor. Bij een normale lens vindt er een behoorlijke verkleining plaats. Met de macrolens is het makkelijker om een sensor-vullende foto van iets kleins, zoals een bloem of een insect te maken. 

Je zult zeggen leuk! Echter, er zijn wat uitdagingen. Op de eerste plaats de scherptediepte. Bijvoorbeeld, bij mijn macrolens van 105mm heb je bij f/3.2 voor een bloem op 25cm afstand een scherptediepte van 1mm. De vraag is dan welk deel van de bloem je scherp wilt hebben. Je kunt de scherptediepte natuurlijk vergroten door het diafragma te verkleinen. Het gevolg hiervan is dat er minder licht op de sensor valt. Dit kan gecompenseerd worden door een langere sluitertijd en/of een verhoogde ISO-waarde. De langere sluitertijd vang je op met een statief of door te flitsen. De scherptediepte wordt ook groter als je wat meer afstand neemt. Houd er wel rekening mee dat bij een grotere scherptediepte details van de achtergrond zichtbaarder worden en storend kunnen zijn. Zelf vind ik een kleine scherptediepte mooi omdat je precies kunt laten zien waar het om gaat.

Diafragma f/4.8

En dan komen we bij de tweede uitdaging: de compositie. Je zult merken dat als je naar een foto kijkt die voor het grootste deel wazig is, dat de ogen vanzelf de delen zoeken die in focus zijn, dus scherp zijn. De vraag die je jezelf kunt stellen of de scherpe delen op de gewenste plek staan vanuit het oogpunt van compositie. Denk aan de Regel van Derden, Leidende lijnen (horizontaal, verticaal, diagonaal of krommend), Symmetrie etc. Zelf let ik er altijd op dat je ogen niet door storende elementen van de foto afdwalen. Het mooist is als de ogen een route over de foto maken en wellicht delen van de foto opnieuw bezoeken voor nadere inspectie.

Zoals ik al zei, sinds de Coronatijd ben ik me in de tuin meer en meer gaan verdiepen in macrofotografie en het enthousiasme dat ik er voor heb is nog lang niet verdwenen, al moet ik wel zeggen dat de compositie voor mij wel een uitdaging blijft.

Ogen lopen in rondjes langs de knoppen

Hier wat macrofoto’s van het begin van de coronatijd. De foto’s die ik op dit moment maak staan hoofdzakelijk op Instagram. 

Zie ook peter.apers.nl

Oude vrienden

Sinds de laatste jaren gaan we in het najaar met vrienden op stap. Onze vriendschap gaat terug naar de middelbare school en de universiteit. We zaten in hetzelfde studentendispuut. Inmiddels zijn we alle drie getrouwd en hebben kinderen en kleinkinderen. We kennen elkaar ongeveer 55 jaar. Elke keer kiezen we een andere locatie in Nederland. Vorig jaar was dat een hotel tussen Wassenaar en de kust (Hotel Duinoord). Met de fiets zijn we toen naar Museum Voorlinden gereden. Het is een museum van hedendaagse kunst. Echt de moeite waard om nog een keer te bezoeken. Het strandtafereel Couple under an Umbrella van Ron Mueck is levensecht, alleen twee keer zo groot als normaal. Indrukwekkend!

Strandtafereel Museum Voorlinden

Het museum ligt in het Meijendel, een prachtig duingebied. Fantastisch om te wandelen of te fietsen. We hebben toen koffie gedronken bij Standrestaurant Werelds in Scheveningen. De reden dat ik me dat nog goed herinner is het feit dat mijn vrouw daar haar bij Museum Voorlinden gekochte tinnen vogeltjes was vergeten. Heeft ze per post terug gekregen!

Pier van Scheveningen

Dit jaar hadden we, in verband met mijn mindere mobiliteit, besloten naar een grote stad te gaan. De keus viel op Den Haag. Door beschikbaarheid van hotels kwamen we uit op Scheveningen, direct aan het strand (Carlton Beach). Ondanks dat het eind september was, was het de eerste dag perfect strandweer. Het gaf ons de gelegenheid om lekker in het zonnetje bij te praten over onszelf, de kinderen en kleinkinderen en onze kwaaltjes! Ik merk dat ik steeds meer geniet van sociaal contact. Een paar van ons gingen tussendoor even in zee zwemmen. ‘s Avonds hebben we, bij toeval, bij Strandrestaurant Werelds gegeten! Door het warme weer hebben we buiten gegeten, door de gezelligheid werd het best laat. De groepsdynamiek was weer als vanouds.

De pier, de strandtent en de ondergaande zon

De volgende dag zijn mijn vrienden naar Kijkduin gefietst. Wij namen het OV. Bij het Vredespaleis stapten we over van de tram op de bus. Op die locatie vraag je je af waarom al die oorlogen. Kijkduin bleek een grote bouwput te zijn. Via een kruip-door-sluip-door route kwamen we uiteindelijk bij Pavarotti Kijkduin. ‘s Avonds hebben we bij het Peruaanse restaurant Somos-Peru gegeten. Weer de smaak van Ceviche  en Pisco Sour geproefd.

Vredespaleis

De laatste dag was het beduidend minder. Ondanks dat ik niet mee kon met het fietsen was het weer een bijzonder geslaagd uitje. Het was weer als vanouds. Kijk alweer uit naar het volgende.

Scheveningse strand

De foto’s zijn bedoeld om de beleving te accentueren.

Zie ook peter.apers.nl

Stadswandeling in Utrecht

In verband met een COMMIT-directievergadering in Grand Hotel Karel V besloot ik daar na afloop ook te overnachten. Het is altijd een waar genoegen om in een rustpunt van Utrecht te zijn. Je wordt omringd door geschiedenis. In de 14e eeuw was het een klooster waar ridders, priesters en keizers elkaar ontmoeten. In 1823 maakte Lodewijk Napoleon er een militair hospitaal van. Tot 1990! In 1992 is het volledig gerenoveerd om het om te vormen tot een luxe hotel. Vanwege mijn werk kwam ik daar best vaak om te dineren en te overnachten.

Binnentuin Grand Hotel Karel V

Tijdens een zeer zware sneeuwstorm in 2005, heb ik met mijn dochter in een suite in het hoofdgebouw overnacht. Al het treinverkeer in het oostelijk deel van Nederland lag volledig plat. Er zat niks anders op dan in een hotel in Utrecht te overnachten. Het werd Karel V, iets waar ik geen nee tegen kon zeggen. Mijn dochter was die dag ivm haar studie toevallig ook in Utrecht. We hebben samen in de Bistro gegeten.

Sinds mijn hersenbloeding is een lange wandeling best een uitdaging. Het voordeel van het centrum van Utrecht is dat het compact is.  Dus, via de achteruitgang van Karel V, eerst naar de brug bij Kathmandu (Weesbrug) om te kijken of ik weer zo’n foto van de Domtoren kon maken. Door de bladeren van de bomen bleek weinig te zien te zijn van de Domtoren, die trouwens nog steeds bijna in z’n geheel in de steigers staat. Dus doorgelopen naar de Hamburgerbrug. Vandaar heb ik onderstaande foto van de Oudegracht genomen.

Oudegracht met werfkelders

De Oudegracht is echt een pronkjuweel van Utrecht. Deze gracht werd in de 10e eeuw aangelegd ivm het aan- en afvoeren van goederen. Rechts zie je werfkelders die vrij uniek zijn van Utrecht. Vanuit de grachtenpanden kun je via de werfkelders onder de straat door naar de kade. Deze kelders werden toentertijd gebruikt om handelswaar op te slaan. Tegenwoordig zie je er vaak restaurants in. 

Daarna liep ik door naar de Pandhof van de Domkerk. Ook hier een rustpunt in een drukke stad. Een pandhof of kloosterhof is een binnentuin waaromheen een kloostergang loopt.

Pandhof van Domkerk

Alleen de foto van Grand Hotel Karel V is met een Nikon Z5 genomen, de rest met een iPhone 13 Pro. Alle foto’s zijn bewerkt op mijn iPhone. 

Zie ook peter.apers.nl

Bergen op Zoom

Mijn ouders waren allebei geboren en getogen Bergenaren (Bergen op Zoom). Toen ik jong was gingen we met enig regelmaat bij familie op bezoek. Alweer wat jaren geleden waren mijn vrouw en ik in verband met familieomstandigheden weer op bezoek in Bergen op Zoom. Altijd een mooie gelegenheid om, met mijn camera (toen een Nikon D800), een rondje door het centrum te maken. 

We hadden gepland om te gaan eten bij Ristorante Napoli, een van de betere restaurants in Bergen op Zoom. Dat kon wel even wachten want het licht was heel mooi: ondergaande zon, met een warme gloed. Het was half maart, 7 uur ‘s avonds en een graad of 10°, dus het werd maar een klein rondje. Via de Zuivelstraat kwamen we op de Grote Markt.

28mm, f/10, 1/80s, 200 ISO

Normaal gesproken is het er heel erg druk, toen was het bijna uitgestorven. Dat betekent dat alle aandacht uit kon gaan naar de warm gekleurde lucht en gevels van de huizen. Bij alle drie de foto’s heb ik voor ik voor f/10 gekozen om voldoende scherptediepte te hebben; ook koos ik voor een sluitertijd van 1/80s zodat ik de foto’s gewoon uit de hand kon nemen. De ISO-waarde varieerde.

Daarna liepen we door de Fortuinstraat en de Lievevrouwenstraat naar de Gevangenpoort.

45mm, f/10, 1/80s, 800 ISO

De Gevangenpoort was vroeger een van de stadspoorten die samen met de vestingmuur in het midden van de 14e eeuw zijn gebouwd. Later is het tot 1931 een gevangenis geweest. Als je onder door de poort loopt kom je in de straat waar mijn moeder is opgegroeid. Mijn opa en oma hadden daar een sigarenwinkel. In deze foto zie je de warme gloed op de gevels van de huizen. De ISO-waarde is hier wat hoger. Door de laagstaande zon kwam er wat minder licht in de straat. Dat heb ik wat gecompenseerd in Lightroom.

Terug naar de Grote Markt zien we met de ondergaande zon in de rug de imposante St-Gertrudiskerk. In de volksmond heet de kerk de Peperbus. Tijdens carnaval krijgt hij een boerenkiel aan.

28mm, f/10, 1/80s, 180 ISO

Alle drie de foto’s worden regelmatig verkocht op Dreamstime. Kijk ook eens naar mijn album over Bergen op Zoom.

Zie ook peter.apers.nl

Wat is het voordeel als ik zelf mijn camera instel?

In de post over de belichtingsdriehoek heb ik de samenhang van diafragma, sluitertijd en ISO-waarde besproken en nu is de vraag “wat kun je er mee?”.

Tijd-voorkeur

In de AUTO-stand laten we de instellingen volledig over aan de camera. Waarom willen we wat meer controle hebben? De camera weet bijvoorbeeld niet dat we een snel bewegend insect willen fotograferen. Bij de AUTO-stand is de kans groot dat we alleen maar een wazige vlek op de foto zien. Door de camera op Tijd-voorkeur (S, T of Tv) te zetten kunnen we zelf de sluitertijd bepalen, zeg 1/1000ste van een seconde. Afhankelijk hoe snel het insect beweegt of hoe dichtbij hij is moet je de sluitertijd aanpassen om het insect te “bevriezen”. Om dus bij de verkorting van de sluitertijd dezelfde belichting te krijgen kiest mijn camera (Nikon Z5) ervoor om het diafragma te vergroten. 

105mm, f/8, 1/640s, ISO 1250

Let op: de camera gaat bij het aanpassen niet verder dan het grootste diafragma, daarna wordt de ISO-waarde verhoogd. Omgekeerd, als je de sluitertijd verlengt dan wordt het diafragma verkleind, maar nooit lager dan de kleinste diafragma. Dan stopt de camera met compenseren. 

Diafragma-voorkeur

We kunnen er ook voor kiezen om met Diafragma-voorkeur (A of Av) te werken. We hebben dan controle over de scherptediepte, oftewel, welk gebied voor en achter het focuspunt scherp is. Bij landschapsfoto’s wil je dat gebied wat groter hebben en bij macrofoto’s juist klein. Als fotograaf bepaal je dat zelf. In dit geval past de camera de sluitertijd aan. Ik heb er voor gekozen dat mijn camera niet langer dan 1/60ste van een seconde kiest. Dan wordt het namelijk moeilijker om foto’s uit de hand te schieten. In dat geval wordt de ISO-waarde verhoogd.

105mm, f/5, 1/60s, ISO 250

Handmatig

Dan zijn er nog de M en P stand. Daarmee kun je alle drie (diafragma, sluitertijd en ISO) aanpassen. Dat geeft je bijvoorbeeld ook nog de mogelijkheid om onder of over te belichten. 

Zelf werk ik bijna altijd met Diafragma-voorkeur. Ik raad je aan daar ook eens mee te experimenteren. Speel eens wat met scherptediepte, met al dan niet bevriezen van beweging of met een beetje onder- of overbelichten. En het mooiste is als het bijdraagt aan je compositie. Dat geeft veel plezier. 

Zie ook peter.apers.nl

Domtoren van Utrecht

De Domtoren in Utrecht is door veel toeristen al vele malen gefotografeerd. Ook door mij. Telkens als ik in de buurt ben kijk ik of ik nog iets nieuws weet te bedenken. Nu staat de Domtoren al tijden in de steigers, dus een minder mooi aanzicht. Echter, binnenkort gaan de steigers weg!

Een keer voeren we met een bootje door de Oudegracht en legden aan ongeveer tegenover Kathmandu. In het halfuurtje dat we daar lagen kreeg ik mooi de gelegenheid de Domtoren te fotograferen. Het speciale aan deze foto is dat hij van het niveau van de werfkelders is genomen waardoor je uitzicht hebt op de werfkelders, op het straat met de grachtenpanden, de Hamburgerbrug en, op de achtergrond, de majestueuze Domtoren. Bij het bewerken heb ik meer balans gebracht tussen de boom links en de Domtoren zodat de Domtoren wat meer opvalt. Ook de doorkijk onder door de brug heb ik wat lichter gemaakt. 

D800, 78mm, f/5, 1/250s

Bij Werk aan de Muur is deze foto heel populair. Vaak wordt hij op canvas verkocht. Eén keer op aluminium, twee meter hoog. Het geeft mij best een trots gevoel dat mensen een foto, een creatief product, van me kopen. 

Zie ook peter.apers.nl

Kievitsbloem: van knop tot zaaddoos

f/8, 1/60s

De kievietsbloem is een vroege bloeier, al in april. Reden genoeg om weer eens de tuin in te gaan, met camera. En natuurlijk een jas. De grote paarse bloemen hangen deemoedig om de kou van de lente te trotseren. Deze foto heb ik met mijn macrolens genomen. Die lens heeft een groot diafragma zodat de scherptediepte klein gehouden kan worden. In de foto schat ik deze op 0,5cm. Net genoeg om van de eerste bloem de voorste bloembladeren scherp te krijgen.  Alle foto's in deze post zijn met mijn Nikon D800 genomen met de macrolens Nikon AF-S 105mm f/2.8 VR Micro.

Na de bevruchting vindt er een hele transformatie plaats. De bloembladeren vallen af en de gekromde steel wordt langzaam aan recht. De zaaddoos is in het begin niks meer dan een kleine verdikking. Op de foto zie je twee verstrengelde stelen. Het lijken net ballerina"s.

f/3.2, 1/50s

                          

f/3.2, 1/50s

f/4, 1/80s

f/4, 1/80s

 

f/3, 1/60s

.

Daarna ontwikkelt de zaaddoos zich. Als de steel flink gegroeid is en recht staat, wordt hij voldoende stevig om de flink dikker geworden zaaddoos te dragen. Deze heeft dan nog een paarse gloed.  

Vervolgens wordt de zaaddoos gelig en houterig en springt dan open zodat de zwarte zaden eruit springen. Het is interessant om eens binnen in een open zaaddoos te kijken. De zaden zitten, lijkt het, allemaal in een apart kamertje gescheiden door wandjes. Soms worden de lege kamertjes door insecten (kijk voor groen) gebruikt als Airbnb.

Tot slot valt alles uit elkaar onder invloed van wind en regen. De bollen van de kievitsbloem onder de grond bereiden zich nu voor op het volgend voorjaar. Het bovengrondse werk zit er voor dit jaar weer op.

In mijn albums heb ik nog meer mooie foto's van de verschillende stadia van de kievitsbloem.

Zie ook peter.apers.nl

Belichtingsdriehoek uitleggen met communicerende vaten

Veel beginnende fotografen worden afgeschrikt door de ingewikkelde instellingen van hun camera. Gevolg is dat de camera altijd op AUTO staat en dat er veel mooie foto’s gemist worden. Jammer! Maar daar is wat aan te doen.

De belichting van de beeldsensor wordt door drie zaken bepaald: 

• Diafragma (de hoeveelheid licht dat door de lens op de beeldsensor valt)
• Sluitertijd (hoe lang de beeldsensor belicht wordt)
• ISO-waarde (de gevoeligheid van de beeldsensor voor licht)

Deze drie hangen nauw met elkaar samen. Die samenhang wordt vaak als driehoek getekend: de belichtingsdriehoek. Ondanks dat ik de samenhang goed begrijp, vind ik de uitleg met de driehoek niet voor de hand liggen. Hieronder mijn uitleg gebaseerd op communicerende vaten.

Wat je ziet zijn drie vaten gevuld met water die met elkaar verbonden zijn d.m.v. een buis. Een vat staat voor Diafragma, een ander voor Sluitertijd en de laatste voor ISO. Aan de bovenkant van elk vat zit een zuigertje dat je op en neer kunt bewegen. Als je een zuiger naar beneden drukt dan gaan de zuigers in de andere twee vaten omhoog. Omgekeerd, als je een zuiger omhoog trekt dan dalen de zuigers in de andere twee vaten. De vraag is wat het betekent als je een zuiger omhoog of omlaag beweegt (zie tekening).

• Bij het vat Diafragma betekent omhoog een groter diafragma (meer licht doorlaten) en omlaag een kleiner diafragma.
• Bij het vat Sluitertijd betekent omlaag een kortere sluitertijd en omhoog een langere sluitertijd. 
• Bij het vat ISO-waarde betekent omlaag een lagere ISO-waarde en omhoog een grotere.

Nu een paar voorbeelden. Als je de lens meer opent (een groter diafragma) — de diafragma-zuiger omhoog trekt — dan gaan de sluitertijd-zuiger en de ISO-zuiger omlaag. Oftewel, een kortere sluitertijd en lagere ISO-waarde. 

Een ander voorbeeld: als je voor een kortere sluitertijd kiest (Sluitertijd-zuiger omlaag), dan gaan de Diafragma-zuiger en de ISO-zuiger omhoog.

Je kunt natuurlijk ook twee zuigers instellen en dan volgt de derde van zelf.  Bijvoorbeeld, Diafragma-zuiger omlaag (kleiner diafragma) en Sluitertijd-zuiger ook omlaag (kortere sluitertijd) dan gaat de ISO-zuiger van zelf omhoog (hogere ISO-waarde). 

Let op! Je vraagt je je misschien af wat dit met belichting te maken heeft. De hoeveelheid water in de opstelling is gelijk aan de hoeveelheid licht dat op de beeldsensor valt. Je kunt zelf kiezen hoeveel water je er in doet. De communicerende vaten zorgen er voor dat de hoeveelheid licht altijd hetzelfde blijft ongeacht de stand van de zuigers! Je kunt precies hetzelfde doen met meer of minder water, om andere combinaties van Diafragma, Sluitertijd en ISO-waarde te bekijken. Als je er te veel water in doet dan heb je overbelichting en bij te weinig water onderbelichting.

De opstelling is nog realistischer te maken door niet toe te staan dat de Sluitertijd-zuiger langere sluitertijd dan 1/60s accepteert door daar een blokkade voor de zuiger te plaatsen. Hetzelfde kun je doen voor de ISO-zuiger niet onder de 100 kan komen.

Het voordeel van de communicerende vaten uitleg van belichting is dat de samenhang tussen diafragma, sluitertijd en ISO-waarde tastbaar is.

In een volgende blog over “Wat is het voordeel van zelf mijn camera instellen” leg ik wat wat de consequenties zijn van het aanpassen van diafragma, sluitertijd en ISO-waarde.

Zie ook peter.apers.nl

Zomerpaleis in Beijing

In 2013 ging ik voor het eerst, voor een zakelijke reis, naar China. Ik was er nog nooit eerder geweest dus ik keek enorm uit naar het ervaren van de Chinese cultuur. Ook gaf het mij een unieke gelegenheid om foto’s te maken van een land waar ik niet elke dag kom. 

Ik was uitgenodigd voor een keynote speech bij een internationale conferentie in Wuhan door een professor van de gerenommeerde Tsinghua Universiteit. Zij werkte vroeger in mijn groep aan de Universiteit Twente. Naast deze zakelijke activiteiten werden mijn vrouw en ik getrakteerd op een onvergetelijke kennismaking met China.  

Op de eerste dag gingen we met haar PhD-studenten naar het Zomerpaleis in Beijing. Het is een enorm complex met uitgebreide tuinen en een groot, kunstmatig meer.

Regelmatig worden mijn foto’s van het Zomerpaleis via Dreamstime verkocht. Afgelopen week werd deze foto verkocht. Het is de ingang van een kleine markt, gedeeltelijk op land, gedeeltelijk op water. De brug vangt het laatste beetje zon, het gebouw rechts is al volledig in de schaduw. De brug alleen is niet interessant, het gaat om de combinatie. Daarom heb ik bij het bewerken het gebouw in de schaduw wat lichter gemaakt om wat van de details te zien. Je ogen zullen in eerste instantie naar de brug gaan (meeste licht), daarna naar het gebouw (doordat er details zichtbaar zijn). Waarschijnlijk gaan je ogen daarna weer terug naar de brug. 

D700, 48mm, f/6.3, 1/200s, ISO 640

Natuurlijk heb ik van het Zomerpaleis nog meer foto’s gemaakt. Als je geïnteresseerd bent kijk dan in mijn albums. Zelf vind ik onderstaande heel mooi. Je ziet het Zomerpaleis in de gloed van de ondergaande zon. Zelf zitten we ook in zo'n bootje als op de voorgrond. Ik was net op tijd om de foto te nemen voordat de boot onder het paleis was, dat zou de foto te ééndimensionaal maken. Nu gaan je ogen heen en weer tussen de boot en het paleis, kijkend naar steeds meer details. De boot creëert ook wat diepte in de foto (boot op de voorgrond en het paleis op de achtergrond).

D700, 85mm, f/9, 1/80s, ISO 200

Zie ook peter.apers.nl