Washi, Japans papier

Pasgeleden keek ik naar een programma van Floortje Dessing uit de serie Naar het einde van de wereld. De serie boeit me enorm. Ze bezoekt inderdaad mensen die soms dagen reizen van de bewoonde wereld wonen. Het is fascinerend hoe ze zonder opvallend aanwezig te zijn boeiende gesprekken voert met wildvreemde mensen. De voorbereiding van de programma’s moet heel veel tijd vergen. Petje af.

Deze keer ging het over een Nederlander, Rogier Uitenboogaart, die op jonge leeftijd naar Japan ging omdat hij gefascineerd was door het Japanse papier, Washi. Het papier wordt gemaakt van vezels van bepaalde struiken en bomen. Het is steviger dan papier gemaakt van houtpulp en wordt gebruikt voor van alles en nog wat: origami, kleding, speelgoed, deuren, ramen etc. 

Rogier houdt zich al heel zijn hele leven bezig met het met de hand maken van Washi. Hij heeft daar als enige buitenlander een Japanse meester titel voor gekregen en leidt op dit moment regelmatig mensen op die er hun vak van willen maken. Hij is inmiddels meer Japanner dan de Japanners zelf. 

Het papier fascineerde mij als fotograaf. Bij ‘t Japanse Winkeltje heb ik een velletje Washi gekocht. Het is een velletje van 63 bij 90 cm en ik heb gekozen voor een met paarse en gele strepen. Het woord velletje klinkt heel denigrerend want het is stevig papier, dat ook in interieurs gebruikt wordt. De vezels zijn heel zichtbaar en voelbaar. Dat geeft elk papier een uniek karakter. 

De vraag is hoe maak je het unieke karakter van Washi papier zichtbaar in een foto. Ik heb het papier op de grond gelegd en heb er horizontale en verticale foto’s van gemaakt. Als je je ogen een beetje dicht knijpt en je fantasie gebruikt dan zie je golven (horizontaal) of bomen (verticaal). 

Zichtbare vezels van Washi

Het papier lijkt zachter te worden als je van steeds dichterbij foto’s maakt. Het maakt de planten waar uit het bestaat zichtbaar. Het lijkt dan meer op gekreukelde stof.

Macro van Washi

Bij Creatieve Fotografie probeer ik van te voren te bedenken wat ik precies probeer te bereiken. Op basis daarvan kies ik welke lens (groothoek of telelens), hoeveel scherptediepte (klein of groot diafragma), welke sluitertijd (is belangrijk bij beweging), welke belichting (natuurlijk licht of flitslicht) etc. Ik ben nog steeds bezig om meer creatieve foto’s van dit speciale papier te maken, bijv een foto waar de vezels schaduw krijgen door het licht langs het papier te laten vallen. 

Licht valt langs het papier, 24mm

Hebben jullie nog suggesties voor creatieve foto’s voor dit uitzonderlijke papier?

Zie ook peter.apers.nl

Krijgen we een Witte Kerstmis?

Kennelijk houden we van een Witte Kerst (White Christmas van Bing Crosby). Elk jaar vragen we: krijgen we een Witte Kerst? We zijn al bijna vergeten hoe dat er uit zag. In 2010 was het de laatste keer dat het met Kerstmis sneeuwde in Nederland. Als ik nu naar de voorspellingen kijk zullen we ook dit jaar geen Witte Kerst krijgen. 

In 2014 lag er sneeuw op 28 december. We waren toen in een hotel in Berg en Dal. Een schitterend, licht glooiend wandelgebied. Let op: de sneeuw is niet echt wit op de foto.  

Berg en Dal

Van meer recente datum, februari 2021, een paar sfeerfoto’s van een sneeuwwandeling in Twente. We liepen tussen Zenderen en Hertme in de buurt van de Bornsebeek en de Oude Bornsebeek.

Zenderen, Twente

Fotograferen in de sneeuw vereist wat extra aandacht. Het belichtingsprogramma in je camera probeert zo te belichten dat het gemiddelde van een foto grijs is. Als er alleen maar sneeuw op de foto staat dan wordt die dus grijs. De oplossing is simpel: gewoon twee stops overbelichten. Kijk naar het histogram van de foto of je iets meer of minder moet overbelichten. Het best is om in RAW te fotograferen, dat geeft je na afloop veel meer mogelijkheden om foto’s te bewerken. Bij de eerste foto bovenaan zie je dat het niet lukt om de sneeuw wit te krijgen.

Ook moet je even kijken of de Witbalans moet worden bijgesteld, vaak moet je de kleurtemperatuur wat warmer maken. Dat maakt de sneeuw wat mooier. Vergeet ik trouwens vaak te doen.

Ook is het leuk om de sneeuw op planten met een macrolens te fotograferen. Als je goed kijkt kun je zien dat de sneeuw al een beetje aan het smelten is. 

En dan komt de lente. Ik herinner mij van toen ik nog heel jong was een verhaal van Piggelmee, een sprookjesfiguur in kinderboeken van Van Nelle, waarin het einde van de winter zich aankondigt. Het gras wordt weer zichtbaar door de terugtrekkende sneeuw. Elke keer als de sneeuw smelt en het gras in onze tuin zich weer laat zien denk ik daar aan. 

Veel plezier met Kerstmis, zonder sneeuw, met regen.

Zie ook peter.apers.nl

Newborn fotografie & 40mm f/2.0 lens

Pasgeleden zijn we voor de tweede keer grootouders geworden, deze keer van een kleindochter. We zijn heel blij. Bijna dagelijks worden er foto’s rondgestuurd. Je ziet haar met de dag groeien. Het blijft een wonder om zo’n klein wezentje te zien opgroeien. met enige regelmaat gaan we naar Utrecht om haar in levende lijve te bewonderen.

De foto’s die we tot dusver hebben gezien zijn met iPhones gemaakt, de meeste trouwens met de iPhone 15 Pro Max. Zelf wil ik foto’s van haar maken met mijn Nikon Z5 met het doel een paar foto’s op bijv A4-formaat af te drukken. In eerste instantie dacht ik dat ik dat wel kon doen met de Nikon Z 24-200mm. Echter die heeft een maximaal diafragma van f/4.0-6.3. Dat betekent dat als het niet heel erg licht is de ISO behoorlijk oploopt (boven 8000) en dat is bij een wat grotere afdruk zichtbaar (een beetje korrelig). Ik wil trouwens geen flitser gebruiken bij pasgeboren baby’s.

Op internet zocht ik naar een geschikte lens voor het maken van foto’s van babies. Nu realiseer ik me pas dat Newborn een speciale categorie is van fotograferen. Deze fotografen hebben vaak een aparte ruimte om de fotoshoots uit te voeren, die extra verwarmd wordt. En meestal hebben ze een studio-opstelling om te flitsen. En gebruiken ze lenzen die daar beter voor geschikt zijn. Het allerbelangrijkste is dat ze lichtgevoelig zijn. Dat betekent een diafragma van f/2.8 of groter. 

De meest voorkomende lenzen die gebruikt worden zijn: 35mm, 50mm, 85mm en de 24-70mm zoomlens. Stuk voor stuk kwaliteitslenzen die ik, als ik een professionele fotograaf zou zijn, zeker zou willen hebben. Als hobbyist let ik ook op andere zaken: geen zware lenzen, geen dure lenzen, geen lenzen wisselen tijdens fotoshoot (en zeker niet buiten). De 35mm, 85mm en 24-70mm vielen meteen af omdat ze te zwaar zijn en veelal te duur voor mij zijn als hobbyist. 

Sinds enig tijd heeft Nikon een 40mm Z-lens met een diafragma van f/2. Hij weegt maar 170gram. Ik heb lang getwijfeld tussen deze lens en de Nikon Z 50mm f/1.8 S die professioneler is en een beetje lichtgevoeliger. Echter, hij is duurder en zwaarder. Wat ook meespeelde was dat ik mijn oude AF-S 50mm bijna nooit gebruikte. Ik ben kennelijk een beetje verslaafd aan zoomlenzen. De 40mm heeft het voordeel dat het net een grotere hoek heeft dan de 50mm en daardoor ook binnen voor groepsfoto’s goed te gebruiken is. 

Nikon Z5 met 40mm f/2 lens

Terug naar mijn kleindochter. Na natuurlijk eerst vertederd te zijn geweest, probeerde ik in korte tijd wat mooie foto’s te maken. Hier mijn observaties:

• In het begin moest ik wennen aan de 40mm lens (vast brandpunt) omdat ik gewend ben aan een zoomlens (variabel brandpunt). Dus meer bewegen ipv zoomen! 
• De 40mm lens is lichtgevoelig (f/2) en de foto’s zijn mooi scherp. 
• Bij groepsfoto’s kun je met een groot diafragma werken. Door de afstand krijg je voldoende scherptediepte. Bij f/2.8 op een afstand van anderhalve meter heb je al een scherptediepte van ruim 20cm.
• Bij close-ups van mijn kleindochter werkte ik met een diafragma van f/5 om voldoende scherptediepte te hebben. De ISO loopt dan wel op naar 5000-7000. Bij f/5 op een afstand van 50cm heb je een scherptediepte van bijna 5cm. Ik begrijp nu beter waarom Newborn-fotografen met studioverlichting werken. Er bestaan tegenwoordig trouwens flitsers met continue-licht. Ook handig bij filmen.
• Normaal fotografeer ik met diafragma-voorkeur met als langste sluitertijd 1/60sec. Ik denk dat ik de volgende keer met een sluitertijd van 1/100sec werk ivm onverwachtse bewegingen. 

Thuis gekomen kon ik tevreden zijn. Er zaten heel mooie foto’s tussen, al moet ik eerlijkheidshalve zeggen dat ik nog lang geen Newborn-fotograaf ben. 

In het verleden heb ik wat aan portretfotografie gedaan met modellen uit onze kennissenkring. Een paar van die foto’s heb ik toen bij de Fotofabriek op A3-formaat afgedrukt. Uitstekende kwaliteit, dus daar heb ik de foto’s van mijn kleindochter ook weer laten afdrukken. Nog steeds erg tevreden. 

Zie ook peter.apers.nl

Machu Picchu, de verloren Incastad

In 1982 ging ik voor het eerst naar Peru. De reis ging natuurlijk ook naar Cuzco, hoofdstad van de Inca’s, en Machu Picchu. Van Arequipa vlogen we naar Cuzco, dat op 3400m ligt. Vandaar met de trein naar het lager gelegen Machu Picchu (2430m). Het is een oude Incastad gebouwd op een bergtop. De betekenis van de stad is nooit helemaal duidelijk geworden. Waarschijnlijk was het een stad voor de Incakoning en andere edelen. Machu Picchu is in de 15e eeuw gebouwd en voor onduidelijke reden midden de 16e eeuw verlaten. Dat was tijdens de Spaanse bezetting van Peru, echter, Machu Picchu is door zijn ontoegankelijkheid nooit bezet door de Spanjaarden. Daarna is de stad helemaal overgenomen door de natuur. In 1911 liet Hiram Bingham de stad uitgraven. 

Nu is het een van de belangrijkste toeristische attracties van Peru. Het laatste stuk met de trein vanuit Cuzco loopt langs de Urubamba rivier. Daarna ga je met een bus omhoog naar Machu Picchu.

Machu Picchu - 32mm, f/13, 1/60s, ISO 100

Ondanks dat ik er nu een aantal keren met mijn gezin ben geweest blijft het indrukwekkend om daar rond te lopen en de sfeer van deze oude ruïne Incastad middenin de Andes te proeven. Als je naar de omgeving kijkt  begrijp je meteen waarom de herontdekking zo lang geduurd heeft. Op de achtergrond van de stad zie je Huayna Picchu bergtop, die, voor mensen die voldoende conditie hebben, te voet via een steil pad te beklimmen is.

Drie zaken vallen mij altijd op: de terrassen, de irrigatie en geen cement. Op meerdere plekken in Peru zie je dezelfde terrassen als hier. Het was de manier van de Inca’s om vlakke landbouwgrond te creëren. In het regenseizoen valt er best veel regen in het Andesgebergte. Door een ingenieus irrigatiesysteem werd dat regenwater gebruikt voor de planten op de terrassen. Tenslotte, de Inca’s slepen hun stenen zo dat ze precies op elkaar pasten en, bij een aardbeving, niet van elkaar afvielen (zie ook de foto’s van Sacsayhuamán).

Terrassen - 52mm, f/8, 1/50s, ISO 125 

De foto’s die ik hier laat zien heb ik in 2015 met mijn Nikon D800 en Nikon AF-S 18-300mm zoomlens genomen (diafragma-voorkeur). De dia’s van 1982 zijn allang verkleurd en aangetast door vocht. En ze waren van veel mindere kwaliteit. Mooie overzichtsfoto’s maken valt niet mee. Je moet een mooie plek zien te vinden in het bovenste deel van de stad en je moet veel geduld hebben. Je bent namelijk niet de enige.

De bovenste foto van Machu Picchu wordt regelmatig verkocht op Dreamstime en Werk aan de Muur.

Zin gekregen om Peru te bezoeken? Laat je inspireren door mijn Album van Peru.

Zie ook peter.apers.nl

Fotoreportage van orgelconcert

De Stichting Orgelconcerten Hengelo organiseert concerten rondom de orgels in Hengelo, m.n. in de Lambertusbasiliek en de Kristalkerk. Via vrienden ben ik een paar keer naar een orgelconcert in de Lambertus geweest. Ondanks dat ik niet zo muzikaal ben geniet ik er enorm van.

Een orgel in een kerk geeft zo’n kerk een ziel. Als ik naar een kerk ga kijk ik altijd naar twee dingen: het altaar en het orgel. Soms krijg ik de indruk dat de kerk rondom het orgel gebouwd is. Mijn promotor reisde de hele wereld af om orgels te bezichtigen en, als dat mocht, te bespelen. Toen ik zijn promovendus was begreep ik zijn enthousiasme niet zo goed, nu begin ik het te begrijpen. Het luisteren naar klassieke orgelmuziek roept bij mij nostalgische gevoelens op.

Orgel Kristalkerk in Hengelo

Deze keer gingen we naar het orgel- en pianoconcert van Susanna Veerman en Wim Does in de Kristalkerk, te Hengelo. Ik ging er wat eerder naar toe omdat mij gevraagd was foto’s te maken. Enorm genoten van het concert! 

Tegelijkertijd was het maken van foto’s nog best een uitdaging voor mij. De ruimte lijkt licht maar is het niet echt.  Ik had mijn Nikon Z 24-200mm meegenomen, die geeft grote flexibiliteit zonder lenzen te hoeven wisselen. Hij is niet heel lichtgevoelig: f/4.0-6.3: f/4.0 bij het groothoek-deel van de lens en f/6.3 bij het telelens-deel. Lichtgevoelige lenzen hebben vaak meer glas en zijn daardoor een stuk zwaarder, en duurder. Ik heb bewust gekozen voor flexibiliteit en licht gewicht.

Toen ik een paar testfoto’s maakte merkte ik al meteen dat ik het voor de hand liggende diafragma van f/8 niet kon gebruiken. De camera zat al op de langste sluitertijd zonder statief (1/60sec) en de ISO liep al behoorlijk op. De combinatie van de minder lichtgevoelige lens en de wat minder goed verlichte ruimte geeft wat uitdagingen. Het is goed om, voor verder te lezen, weer even de kennis van de relatie tussen diafragma, sluitertijd en ISO wat op te frissen. 

24mm, f/5.6, 1/60sec, ISO 10000

Bij het uitzoomen (groothoeklens) heeft deze zoomlens een maximaal diafragma van f/4.0 zodat er voldoende licht is om de ISO relatief laag te houden. Ook heeft een groothoeklens meer scherptediepte dan een telelens. Toch moest ik bij onderstaande foto, waarop de twee musici ver uit elkaar zitten,  een diafragma van  f/6.3 gebruiken om beiden in focus te hebben. Daardoor loopt de ISO wat op. Echter een ISO van 5600 is niet veel in vergelijking met de maximale ISO van 102400 (al heb je dan wel last van ruis).

39mm, f/6.3, 1/60sec, ISO 5600

Bij het inzoomen (telelens) wordt het maximale diafragma verkleind naar f/6.3. Gezien het beperkte licht in de ruimte betekent dat de ISO omhoog gaat omdat de sluitertijd al op 1/60sec staat. Toen ze quatre-mains op het orgel speelden zoomde ik in op hun bovenlichaam en probeerde hun beider gezichten scherp te krijgen. Omdat je bij een orgel alleen van de zijkant kunt fotograferen heb je een grote scherptediepte nodig om de afstand tussen hun gezichten te overbruggen. Bij het verkleinen van het diafragma liep ik tegen een door mijzelf ingestelde maximale ISO aan (12800) en verhoogde de camera de sluitertijd. Dat werkte dus niet, dus ik moest genoegen nemen met diafragma f/6.3 en een sluitertijd van 1/50sec. En nog kun je zien dat zijn gezicht iets minder scherp is dan die van haar. Misschien had ik de foto van een grotere afstand moeten nemen in combinatie met een hogere ISO.

105mm, f/6.3, 1/50sec, ISO 12800

Zoals ik al zei, ik heb enorm van het orgel- en pianoconcert genoten al moet ik eerlijkheidshalve zeggen dat het fotograferen mij een beetje afleiden van de muziek. Na een glaasje fris met vrienden ging ik met een voldaan gevoel met mijn scootmobiel naar huis. De volgende ochtend snel de foto’s bewerkt. Ondanks de wat hogere ISO-waarden zagen de foto’s er goed uit. In verband met de spotjes en de verlichting bij het orgel heb ik de hoge lichten er uitgehaald. Ook de kleding was te donker, dus heb ik die lichter gemaakt. Tot slot, de foto iets scherper gemaakt voor de plaatsing op internet. Al met al een heel goed gevoel overgehouden aan deze fotoreportage.

Hier een selectie van de foto's die ik gemaakt heb.

Een paar foto’s staan nu op de website van de Stichting Orgelconcerten Hengelo  

PS Ik heb mijn Nikon Z5 nog niet zo lang. Tijdens de fotoreportage werd ik door wat meldingen van de camera verrast. Heb dus nog wat huiswerk te doen!

Zie ook peter.apers.nl