19 september 2025

Loop van Sint Jansbeek door centrum van Arnhem

Het gebied rond Arnhem is geologisch opzicht bijzonder interessant met een behoorlijk groot hoogteverschil: de heuvel Galgenberg is 89m hoog en de Nederrijn ligt op een paar meter boven NAP bij een hoge waterstand. Het verbaast dan ook niet dat Arnhem een aantal beken heeft, bijv St Jansbeek, Klarenbeek en Molenbeek, en Bronbeek.

In mijn verhaaltje over Huis Zypendaal sprak ik al over de bronnen die de vijver rondom het landhuis van water voorzagen. Via een aantal vijvers in Park Zypendaal en Park Sonsbeek mondt het water uit in een beek die de St Jansbeek genoemd wordt.

Karpervijver verbonden met St Jansbeek
in Park Sonsbeek

Daarna loopt het de bebouwde kom van Arnhem binnen. Op de schermafbeelding van de Beken Atlas Veluwe (BAV) kun je de loop van de St Jansbeek volgen. 

Loop van St Jansbeek (met dank aan BAV)

Aan de St Jansbeek dankt Arnhem zijn ontstaan. Vroeger stonden er — in wat nu Park Sonsbeek is — veel molens langs de beek. Een rapport getiteld Sint Jansbeek Arnhem van Buro Poelmans Reesink beschrijft de geschiedenis van de St Jansbeek en de vroegere en huidige loop door het centrum. Echt de moeite waard om te lezen! Het opent voor mij, als informaticus, een nieuwe wereld met zijn eigen taal, de ontwerpterminologie.

De beekfragmenten (zie foto’s hieronder) in het centrum verwijzen naar de landschapsstijl van Park Sonsbeek waarin de beek ook niet altijd zichtbaar is. Ook de loop (iets anders dan voorheen) heeft tot doel de band tussen het wat oudere centrum en de naoorlogse wijk aan de Nederrijn te versterken. 

Na een lange weg via de Jansbinnensingel stroomt het water bij Musis de Lauwersgracht in. 

Lauwersgracht

Halverwege de Lauwersgracht duikt hij onderdoor de weg het centrum in. Hier beginnen de stukjes beek (fragmenten) die met elkaar verbonden zijn.


Voor de Waalse kerk langs

Na de Lauwersgracht loopt de beek via Koningsplein voorlangs de Waalse kerk (Beekstraat). Dan rechts de hoek om naar de Eusebiuskerk.


Langs Gemeentehuis en Eusebiuskerk

Voorbij Focus via Turfstraat linksom door de Nieuwstraat richting de Nederrijn.


Turfstraat - Nieuwstraat

Sint Jansbeek is slechts een van de beken die door Arnhem loopt. Als je geïnteresseerd bent in de visie die Arnhem op zijn beken heeft moet je Visie op de beken, Waterplan Arnhem lezen. 





Geen opmerkingen: